Witajcie po krótkiej przerwie. Mam nadzieję, że wiadomości dotyczące pisowni "nie" z różnymi częściami mowy już powtórzone i utrwalone.
Prawdopodobnie od poniedziałku – zgodnie z rozporządzeniem ministra – będziemy musieli rozpocząć realizację nowych tematów z podstawy programowej, być może pojawi się również konieczność wystawiania ocen. Nie będzie to łatwe, ale obiecuję Wam, że postaram się opracować metody, które w możliwie najmniej bolesny sposób pozwolą na opanowanie nowego materiału.
Póki co mamy jednak jeszcze chwilę na powtórki, w związku z tym do końca tygodnia na zajęciach powtórzymy i utrwalimy ortografię – pisownię wyrazów z u, rz, ż, ó, ch i h, a także pisownię wyrazów wielką i małą literą.
Mimo, iż wszystkie zasady dotyczące pisowni wyrazów z trudnością ortograficzną macie w zeszycie z klasy IV, to jednak zbiorę je tutaj jeszcze raz – jeśli komuś zaginął zeszyt albo wie, że niekoniecznie przykładał się do notowania i wklejania wklejek – warto, aby zapisał te informacje w zeszycie.
Ponadto oczywiście potrenujemy trochę – zadania, które w formie plików JPG pobrałam z ćwiczeń multimedialnych wydawnictwa GWO, możecie wykonywać ustnie (niestety, nie mam możliwości edytowania ich, tak, abyście mogli na przykład wpisywać brakujące litery czy słowa) lub pisemnie, jak wam wygodniej, to już zależy od Was– ważne, aby solidnie powtórzyć. Myślę, że tyle tytułem wstępu wystarczy.
W czwartek i piątek pojawią się nowe ćwiczenia. Zabierajmy się do pracy. Powodzenia!
Lekcja 18.03.2020, 19.03.2020, 20.03.2020
Temat. Utrwalamy pisownię wyrazów z trudnością ortograficzną.
Cele:
- pamiętam zasady dotyczące pisowni wyrazów z rz, ż, ch, h, u, ó oraz wyjątki od tych zasad
- pamiętam zasady dotyczące pisowni wyrazów wielką i małą literą
- umiem prawidłowo zapisywać wyrazy z trudnością ortograficzną
Nacobezu:
- przypomnisz sobie zasady dotyczące pisowni wyrazów z u, ó, rz, ż, ch, h i wyjątki od tych zasad (możesz sporządzić notatkę)
- przypomnisz sobie zasady dotyczące pisowni wyrazów wielką i małą literą (możesz sporządzić notatkę)
- podasz własne przykłady do zasad pisowni wyrazów wielka i małą literą
-wykonasz ćwiczenia utrwalające
Zapamiętaj!
U piszemy:
- zawsze na końcu wyrazu: płotu, domu, chłopcu
- na ogół na początku wyrazu: umiejętność, ulotny, urodziny
Uwaga wyjątki: ósmy, ów, ówdzie, ówczesny
- w zakończeniach czasowników – uję, - ujesz, - uje, - ujemy, - ujecie, - ują: maluję, rysujesz, gotują
- w zdrobnieniach i zakończeniach typu – uś, - usia, -un, - unka, - unek, - ula: tatuś, opiekunka, pakunek
Ó piszemy:
- gdy w innej formie wyrazu lub w wyrazach pokrewnych wymienia się na o, a lub e: skrót – skracać, wiózł – wiezie, wóz – wozy
- w zakończeniach – ów, - ówka, - ówna: Kraków, klasówka, Nowakówna
Uwaga wyjątki! Skuwka, wsuwka, zasuwka
Rz piszemy:
- gdy w innej formie wyrazu lub wyrazach pokrewnych wymienia się na r: kamerzysta – kamera, morze – morski
- w zakończeniach – arz, - erz w nazwach zawodów i funkcji: młynarz, szermierz, żołnierz
Uwaga, wyjątek! Papież
- po spółgłoskach b, d, g, ch, j, k, w, t, p: brzmienie, drzemka, grzmot, chrząszcz, ujrzał, okrzyk, wrzask, otrzymał, uprzejmy
Uwaga wyjątki! Pszenica, kształt, bukszpan, wykształcenie, lepszy, większy, pszczoła, Mojżesz, mniejszy
Ż piszemy:
- gdy w innej formie wyrazu lub w wyrazie pokrewnym wymienia się na z, ź, z’, g, h, s: potężny – potęga, mrożonka – mrozić, ważyć – waga, drużyna – druh, węższy - wąski
- po l, ł, r: lżejszy, małżonek, skarżyć
- w cząstce –ża, -żo, - żu, - ży na początku wyrazów: żaba, żonkil, żuraw, żyrafa
Uwaga wyjątki! Rzadko, rzodkiewka, Rzym, rzucać
Ch piszemy:
- gdy w innej formie wyrazu lub w wyrazie pokrewnym wymienia się na sz: mucha – muszka, duchy – duszki
- zawsze po s: schody, schronisko, uschnięty
- przed spółgłoskami: ochronić, uchwycić
- na końcu wyrazu: dach, mech, piach
Uwaga wyjątek! druh
H piszemy:
- gdy w innej formie wyrazu lub w wyrazie pokrewnym wymienia się na z, ź, z’, ż, g: wahać – waga, wataha – watażka
- w cząstkach –hiper, -homo, -hydro, -hipo, -helio na początku wyrazów: homologacja, hiperbola, hipoterapia, heliocentryczny, hydroliza
- w większości nazw własnych i we wszystkich imionach zaczynających się na h: Hiszpania, Himalaje, Honduras, Henryk, Halina
Uwaga wyjątki! Chiny, Chorwacja
- na początku wykrzykników: hej, hura, hop - hop
Wielką literą piszemy
- nazwy własne: imiona, nazwiska, pseudonimy, przydomki, przezwiska itd.
- nazwy geograficzne: nazwy kontynentów, krajów, mórz, gór, łańcuchów górskich, jezior itd.
- nazwy miast, wsi, dzielnic, ulic, placów, województw (o ile forma przymiotnikowa zastępuje nazwę np. mieszkam w Mazowieckiem, ale województwo mazowieckie)
- nazwy mostów, pomników, konkretnych obiektów sakralnych i kulturowych
- nazwy planet, ciał niebieskich,
- nazwy mieszkańców kontynentów i krajów
- tytuły książek i czasopism
- nazwy świąt i uroczystości
Małą literą piszemy:
- nazwy mieszkańców województw, miast i wsi
- nazwy obrzędów i zwyczajów
- niektóre człony w nazwach wielowyrazowych (jezioro Gopło, morze Bałtyk, ale: Morze Czerwone, Morskie Oko, Czarny Staw
Zachęcam, abyście do powyższych zasad znaleźli własne przykłady i zapisali je w zeszycie.
Ćwiczenia utrwalające (z zasobów ćwiczeń multimmedialnych wydawnictwa GWO)
